Grzybica

GRZYBICA

Skóra zdrowa ma odpowiednią grubość płaszcza lipidowego i prawidłowo złuszczające się komórki naskórka, co skutecznie usuwa grzyby. Zaburzenie mechanizmów obronnych powoduje ich „zakotwiczanie” i rozrastanie się w naskórku, włosach czy paznokciach. Skóra jest czerwona, sucha, zaczyna pękać i swędzieć – mamy do czynienia z grzybicą. Najczęściej cierpimy na grzybicę stóp. Występuje ona u 15 - 30% populacji a w środowisku sportowców czy górników nawet w 70%. Za grzybicę właściwą skóry, włosów i paznokci odpowiadają grzyby z rodzaju dermatofitów, za ich drożdżycę - grzyby drożdżopodobne, które wywołują także drożdżycę błon śluzowych i łupież pstry. Pleśniowce są sprawcami zakażeń błon śluzowych i skóry.
Głównie na tułowiu występują liczne, żółtobrunatne, lekko złuszczające się nieregularne plamy. W lampie Wooda żółtawa lub ceglasta fluorescencja. Zmiany poddane działaniu promieni słonecznych odbarwiają się i przypominają bielactwo. Zakażeniu sprzyja nadmierne pocenie się. Aby móc rozpoznać grzybicę skóry niezbędne są: badanie mykologiczne bezpośrednie i hodowla.
Grzybice bezwzględnie wymagają leczenia prowadzonego przez lekarza dermatologa. Prawidłowa terapia przywraca skórze zdrowie. Zwlekanie z podjęciem leczenia lub leczenie nieprawidłowe może okazać się brzemienne w skutkach.
Leczenie polega na niszczeniu grzybów i może być prowadzone miejscowo lub doustnie. Preparaty do smarowania występują w postaci maści lub płynów, łatwo się wchłaniają, nie brudzą odzieży i mają obojętny zapach. Tabletki doustne mają wysoką skuteczność, niektóre z nich trzeba przyjmować tylko raz na tydzień. Podstawową metodą leczenia grzybicy paznokci jest stosowanie leków doustnych lub/i lakierów przeciwgrzybiczych. Właściwie stosowane zapewniają trwałe wyleczenie.
Przestrzeganie niektórych prostych zaleceń w znacznym stopniu zapobiega chorobie. Wbrew pozorom, wcale nie jest obojętne, czym i jak myjemy i pielęgnujemy stopy. Kosmetyk powinien nie uszkadzać naturalnego płaszcza ochronnego skóry, czyli mieć odczyn kwaśny o pH 5,5. Po umyciu stopy należy dokładnie wytrzeć, szczególnie starannie pomiędzy palcami.
Równie istotne jest noszenie właściwego obuwia. Jeżeli jest wygodne - nie powstają otarcia, poprzez, które mogą wnikać grzyby. Zapewniają prawidłowe ukrwienie a tym samym odżywienie skóry, dzięki któremu jest ona bardziej odporna na infekcje. Obuwie musi być przewiewne – zapobiega to wytwarzaniu wilgoci i ciepła, które uwielbiają grzyby. Obuwie powinniśmy nosić wszędzie gdzie jest to konieczne. Grzybicą stóp nie zarazimy się nosząc klapki do chodzenia po posadzkach na basenie, w saunach, solariach i itp.
W płytce paznokciowej występuje białko keratyna zawierające aminokwasy siarkowe - cysteinę i metioninę. Dieta uboga w te aminokwasy może doprowadzić do ścieńczenia paznokcie, rozwarstwień (głównie poprzecznych), łatwiejszej urażalności i kruchości.

Grzybice skóry owłosionej

Grzybica strzygąca powierzchowna
Na skórze głowy liczne i drobne ogniska złuszczające z niewielkim stanem zapalnym. Skóra łuszczy się otrębiasto. Włosy wyglądają jak nierówno przystrzyżone. Nie powoduje wyłysienia ani bliznowacenia. Włosy odrastają całkowicie. Występuje u dzieci przed okresem pokwitania.

Grzybica drobnozarodnikowa powierzchowna
Na skórze głowy większe ogniska złuszczające z nieznacznym stanem zapalnym. Włosy wyglądają jak równo przystrzyżone. Po wyciągnięciu włosa widać szarobiałą pochewkę. Charakterystyczna jest zielonkawa fluorescencja w lampie Wooda. Grzybica nie powoduje trwałego wyłysienia ani bliznowacenia.

Grzybica woszczynowa
Na skórze głowy ogniska z tarczkami woszczynowymi o średnicy do 2 cm. Są to zagłębione, żółte strupy będące koloniami grzyba. Włosy są matowe, szorstkie i suche. Choroba przebiega z bliznowaceniem i wyłysieniem. W lampie Wooda jest matowo-zielona fluorescencja.

Grzybica z odczynem zapalnym
Spowodowana jest grzybami odzwierzęcymi. Ma ostry przebieg. W ujściach mieszków włosowych występują ropne zmiany. Na skórze głębokie ostrozapalne, ropne, zlewające się nacieki guzowate. Na powierzchni widoczne strupy. Włosy dają się łatwo usunąć. Zmiany ustępują bez bliznowacenia i wyłysienia.

Grzybice skóry gładkiej

Grzybica skóry gładkiej
Najczęściej na skórze odsłoniętej swędzące zmiany o charakterze rumieniowo-złuszczajacym, z obecnością wykwitów pęcherzykowych i krostkowych, dobrze odgraniczone od otoczenia. Ustępuje bez pozostawienia blizn. Występuje u dzieci i dorosłych.

Grzybica przewlekła skóry gładkiej
Ogniska są czerwone, niekiedy słabo odgraniczone od otoczenia, złuszczają się otrębiasto. Występują głównie na pośladkach i kończynach dolnych wyłącznie u osób dorosłych i najczęściej u kobiet. Często zmianom towarzyszy grzybica paznokci. Choroba cechuje się szczególnie przewlekłym przebiegiem. Do jej powstania predysponują zaburzenia odporności, hormonalne i naczynioruchowe.

Grzybica pachwin
Ogniska są czerwone, o wielokolistym kształcie, szerzące się obwodowo, z różnie nasilonym świądem. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez kontakt, ręczniki, gąbki, bieliznę. Częściej chorują mężczyźni. Usposabiają: wzmożona wilgotność, pocenie się i drażnienie mechaniczne.

Grzybica stóp
Zakażenie często występuje u sportowców i osób pracujących lub często przebywających w wilgotnych i ciepłych pomieszczeniach (sauny, baseny). W odmianie międzypalcowej zmiany pojawiają się początkowo między III i IV palcem, a następnie IV i V. Dochodzi do maceracji naskórka. Odmiana potnicowa cechuje się występowaniem licznych pęcherzyków, czasem zlewnych ognisk wysiękowych. Natomiast w odmianie złuszczającej ogniska są hiperkeratotyczne z licznymi popękaniami.

Grzybica paznokci
Zmiany powstają na wolnym brzegu płytki paznokcia, która staje się łamliwa, stopniowo pogrubiała, pobruzdowana, zniekształcona, z obfitą hiperkeratozą. Ma żółty, brunatny, zielonkawy kolor. Do wystąpienia usposabia ucisk mechaniczny, obniżona odporność komórkowa, zaburzenia hormonalne.

Zakażenia drożdżakowe – kandydozy

Kandydoza błon śluzowych
Białawe plamy przypominające ścięte mleko. Przy zajęciu dużych powierzchni powodują nasilony stan zapalny, ból oraz pieczenie. Jeżeli zmiany dotyczą języka - jest on wygładzony, jeżeli sromu i pochwy - pojawiają się upławy.

Kandydoza kątów ust (zajady)
Pękają kąty ust - tworzą się nadżerki. Czynnikami predysponującymi są cukrzyca, niedobór witaminy B, drażnienie (np. wadliwe protezy ruchome szczęk).

Wyprzenia drożdżakowe
Zmiany rumieniowo-złuszczajace w fałdach skórnych, ze znaczną maceracją naskórka. Najczęściej pomiędzy III i IV palcem (stopy), w okolicach podsutkowych, pachwinach, szparze międzypośladkowej.

Kandydoza wałów i płytek paznokciowych
Początkowo wały paznokciowe są silnie zaczerwienione, bolesne, obrzęknięte, a przy ucisku wydobywa się spod nich wydzielina ropna. Z czasem płytka paznokciowa staje się żółto-zielonkawa, bez połysku, przerasta i rozwarstwia się.

Łupież pstry
Główne na tułowiu występują liczne, żółtobrunatne, lekko złuszczające się nieregularne plamy. W lampie Wooda żółtawa lub ceglasta fluorescencja. Zmiany poddane działaniu promieni słonecznych odbarwiają się i przypominają bielactwo. Zakażeniu sprzyja nadmierne pocenie się.