Podstawowe wykwity chorobowe

Podstawowe wykwity chorobowe
Wykwity podstawowe są to zmiany skórne, na podstawie których ustalamy rozpoznanie. Rozróżniamy wiele ich odmian, opierając się na cechach morfologicznych, jednakże istotne znaczenie ma również ewolucja poszczególnych zmian.

Plama
Jest to wykwit leżący w poziomie skóry, niewyczuwalny przy dotyku, różniący się od skóry otaczającej wyłącznie zabarwieniem. Plamy mogą być barwnikowe, zapalne, naczyniowe i złogowe.
plamy barwnikowe
- związane z odkładaniem się barwnika, np. znamiona, piegi, przebarwienia w ramieniu trwałym, lub tatuażu oraz odbarwienia (np. bielactwo)<
br/> plamy zapalne (rumień)

związane z przekrwieniem wywołanym stanem zapalnym

plamy naczyniowe

np. wynaczynienia, trwałe rozszerzenia naczyń (teleangiektazje) lub nowotworzenie drobnych naczyń (naczyniaki płaskie)

plamy złogowe

(np. ciemnoszare plamy w srebrzycy lub w zatruciu rtęcią).

Bąbel pokrzywkowy
Jest to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, barwy porcelanowobiałej lub różowej, szybko powstający i szybko ustępujący bez pozostawienia śladu. Istotą jest obrzęk skóry właściwej.
Bąble są podstawowymi wykwitami w pokrzywce i oparzeniu pokrzywą (stąd pochodzi nazwa). Niekiedy zmiany mają charakter zlewny i mogą utrzymywać się dłużej (np. obrzęk naczynioruchowy Quinckego).
Grudka
Jest to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, o rozmaitych wymiarach, dość wyraźnie odgraniczony, różniący się od skóry otaczającej spoistością i ustępujący bez pozostawienia śladu. W zależności od zastosowanej kwalifikacji wyróżniamy grudki przerosłe, naskórkowe, mieszane – skórno - naskórkowe.

grudki przerosłe osiągają niekiedy duże rozmiary, np. brodawki zwykłe, jednakże ustępują bez pozostawienia śladu.

grudki naskórkowe

związane są głównie z przerostem naskórka (np. brodawki)

grudki mieszane skórno-naskórkowe
najczęstsze, zmiany dotyczą zarówno naskórka, jak i skóry właściwej (np. łuszczyca i liszaj płaski).

Guzek
Guzek jest to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, związany ze zmianami w skórze właściwej, często ulegający rozpadowi i ustępujący z pozostawieniem blizny. Przykładem mogą być guzki gruźlicze.

Guz
Guzy to większe wykwity guzkowe, zajmujące również tkankę podskórną. Guzy mogą być zapalne, np. rumień guzowaty, czyrak lub nowotworowe: łagodne (np. włókniaki) lub złośliwe (np. guzowata postać ziarniniaka grzybiastego oraz raki skóry).

Pęcherzyk i pęcherz
Są to wykwity wyniosłe ponad powierzchnię skóry, wypełnione płynem i ustępujące bez pozostawienia blizny. Jeśli przekraczają 0,5 cm, noszą nazwę pęcherzy. Pęcherzyki mogą być wynikiem gromadzenia się płynu w przestrzeniach międzykomórkowych naskórka lub śródkomórkowo
Pęcherze mogą być podrogowe, śródnaskórkowe, podnaskórkowe i dermolityczne

Pęcherzyk - gromadzenie płynu międzykomórkowo tzw. stan gąbczasty, charakterystyczny dla wyprysku.

Pęcherzyk - gromadzenie płynu śródkomórkowo płyn gromadzi się w samych komórkach naskórka, co prowadzi do ich zwyrodnienia wodniczkowego (zwyrodnienie balonowate, charakterystyczne dla opryszczki i półpaśca). Tzw. stan gąbczasty, charakterystyczny dla wyprysku

pęcherze podrogowe Pęcherze podrogowe, w których płyn gromadzi się tuż pod warstwą rogową są szczególnie nietrwałe; przykładem może być liszajec lub pęcherzyca liściasta.

pęcherze śródnaskórkowe Pęcherze śródnaskórkowe, np. akantolityczne w wyniku utraty łączności między komórkami warstwy kolczystej naskórka, charakterystyczne dla pęcherzycy zwykłej.

pęcherze podnaskórkowe

Pęcherze podnaskórkowe, w których pokrywę pęcherza stanowi cały naskórek; przykładem może być pemfigoid

pęcherze dermolityczne

Pęcherze dermolityczne, w których pęcherz powstaje poniżej błony podstawnej w skórze, np. w postaci dystroficznej pęcherzowego oddzielania się naskórka.

Krosta
Jest to wykwit typu pęcherzyka lub pęcherza zawierający od początku treść ropną, np. w łuszczycy krostkowej, albo przekształcający się z pęcherzyków lub pęcherzy w wyniku wtórnego zakażenia bakteryjnego

Łuska
Jest to złuszczająca się warstwa rogowa. Powstaje bądź jako zejście stanu zapalnego, bądź w następstwie nadmiernego rogowacenia, tj. hiperkeratozy (np. rybia łuska) lub parakeratozy (tj. niepełnego, przyspieszonego rogowacenia, charakterystycznego dla łuszczycy).

Strup
Powstaje w wyniku zasychania na powierzchni skóry płynu wysiękowego albo ropnej treści pęcherzyków i pęcherzy, lub też na podłożu nadżerek albo owrzodzeń. Przykładem jest powstawanie strupa w wyniku wtórnej infekcji - zliszajcowacenia, podczas gdy liszajec powstaje od początku w wyniku zakażenia bakteryjnego.

Nadżerka
Jest to ubytek naskórka powstający w wyniku jego zniszczenia (np. maceracja w fałdach skórnych lub po przerwaniu pokrywy pęcherzyków i pęcherzy), ustępujący bez pozostawienia blizny.

Przeczos

Jest to w istocie nadżerka, powstająca w skórze uprzednio nie zmienionej, najczęściej pod wpływem drapania (np. świerzb, wszawica lub świerzbiączka).

Pęknięcie i rozpadlina
Są to linijne ubytki, dotyczące warstw głębszych skóry właściwej, w wyniku czego rozpadliny mogą pozostawiać blizny. Przykładem pęknięć są pobruzdowania w rogowcu dłoni i stóp lub w hiperkeratotycznym wyprysku dłoni i stóp.

Owrzodzenia
Jest to ubytek skóry właściwej, a więc głębszy od nadżerki, ustępujący z pozostawieniem blizny. Powstaje z guzków, guzów lub krost, niekiedy zaś bez poprzedzających zmian pod wpływem czynników chemicznych (np. kwasy), fizycznych (odmrożenia i oparzenia, mechanicznych (odleżyny) lub w wyniku zmian naczyniowych tętniczych lub żylnych. Ubytek pod wpływem czynników mechanicznych w tkance dotychczas zdrowej nosi nazwę rany.

Blizna
powstaje w następstwie uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia jej tkanką łączną włóknistą. Najczęściej jest zejściem owrzodzeń, może jednak tworzyć się także z guzków nie ulegających rozpadowi (np. sarkoidoza i gruźlica toczniowa płaska).
Blizny mogą być przerostowe (np. pooparzeniowy keloid) lub zanikowe (np. przewlekły toczeń rumieniowaty, liszaj twardzinowy i zanikowy).
usuwanie blizn - laser CO2
Blizny przerosłe („wypukłe”) odparowujemy laserem CO2. Aby powstrzymać proces przerastania w zależności od wskazań stosujemy ostrzykiwanie odpowiednimi preparatami lub/i specjalistyczne opatrunki w postaci żelu czy płatków silikonowych.
- biostymulacja laserowa Lasery biostymulacyjne He-Ne znajdują zastosowanie w leczeniu świeżych blizn.
- Mikrodermabrazja
Mikrodermabrazję wykorzystujemy w przypadku blizn pooparzeniowych (wyrównanie powierzchni, zwiększenie elastyczności), drobnych blizn potądzikowych i pourazowych.
- peelingi
Głębokie zmiany potrądzikowe złuszczamy używając peelingów medycznych z wysokimi stężeniami kwasów. Najczęściej używanym peelingiem przylikwidacji blizn jest TCA
- chirurgia
Czasem jedyną metodą korekcji estetycznej blizny jest jej wycięcie chirurgiczne. Po tym zabiegu, podobnie jak po innych zabiegach chirurgicznych zalecamy biostymulację laserową zapewniającą ładne gojenie.